Bijeenkomst heropening SEH LangeLand Ziekenhuis 21 september 2022

De bijeenkomst voor inwoners werd op woensdag 21 september gehouden in grandcafé Lutz in Silverdome. De avond werd bijgewoond door 30 inwoners die bijgepraat werden door directievoorzitter Pier Eringa a.i. en radioloog Camiel Klink. Lea Bouwmeester, kwartiermaker inwonersparticipatie Zoetermeer 2025, was onafhankelijk gespreksleider en opende de avond.

Lea Bouwmeester heet iedereen welkom en schetst de toenemende zorg in Zoetermeer in relatie tot de vergrijzende bevolking. Ze geeft een toelichting op het programma Zoetermeer 2025 waarin verschillende zorgaanbieders en inwoners samenwerken aan de zorg van de toekomst: de juiste zorg op de juiste plek. Zoetermeer is met dit initiatief koploper in Nederland.

Ook aanwezig is Ingeborg Ter Laak, wethouder zorg&welzijn. Ze onderschrijft het belang van Zoetermeer 2025 en benadrukt het belang van goede zorgvoorzieningen in Zoetermeer, waaronder het LangeLand Ziekenhuis. 

Vragen en verwachtingen

Na deze introductie wordt bewoners gevraagd naar hun verwachtingen van deze avond. Zijn er vragen die nu bij hen spelen? Daarop komen de volgende reacties:

• Blijven we open? Ook 's nachts?
• Hebben we 24/7 spoedeisende hulp in Zoetermeer?
• Hoe zit het met de bereikbaarheid? Wat als er een verkeersinfarct is en alles vast staat?
• Wat is nodig om het LLZ een volwaardig ziekenhuis te laten blijven?
• Hoe zit het met de Huisartsenpost?
• Waar gaan de mensen heen? Naar welk(e) ziekenhuis(zen) wordt verwezen en hoe zit het met de vervolgzorg?
• Voor hoeveel jaar worden de plannen gemaakt? 10, 20, 30 jaar?
• Hoe zit het met de werkdruk voor de huisartsen?
• Wat is het effect voor de regio?
• Hoe zit het met de reguliere geboortezorg?

Algemeen beeld

Pier Eringa neemt het woord en benadrukt dat het LangeLand Ziekenhuis gewoon 7/24 openblijft. Hij vertelt kort over de historie van het LangeLand. Het ziekenhuis is in april ’88 geopend, dankzij een actieve gemeenschap in Zoetermeer waaronder toenmalig wethouder Hannie van Leeuwen.  Sinds de oprichting heeft het ziekenhuis het niet gemakkelijk gehad. Vanaf 2010 kwam het ziekenhuis in financiële problemen en zijn er diverse fusie- en samenwerkingsverkenningen geweest. De samenwerking binnen de RHG in 2015 was het meest succesvol, maar is uiteindelijk niet gelukt door het vroegtijdig uitstappen van het Reinier de Graaf Ziekenhuis in 2019. Sindsdien zijn er onderhandelingen met zorgverzekeraars, banken en het Waarborgfonds Zorg over de ontvlechting van de RHG en de (juridische) fusie van het LangeLand Ziekenhuis met het HagaZiekenhuis.

Eringa geeft een korte schets van de zorg: Qua zorg is al jaren de trend: zorg dichtbij waar het kan in Zoetermeer en de complexe zorg in een van de omliggende ziekenhuizen die daarvoor ingericht en berekend zijn. Dat is nu ook al het geval, de niet complexe zorg vindt in Zoetermeer plaats en de (hoog)complexe zorg in het HagaZiekenhuis, Reinier de Graaf ziekenhuis of LUMC in Leiden.  

De heropening van de SEH

Lea Bouwmeester vraagt wat er gebeurt als je mensen opvangt terwijl er onvoldoende personeel is. Pier Eringa licht toe waarom de beslissing is genomen om de SEH te sluiten. Dit had te maken met een zeer hoge werkdruk en personeelskrapte waardoor veilige patiëntzorg in het gedrang kwam. Het bestuur en de medische staf van het LangeLand Ziekenhuis hebben, in overleg met de huisartsen en de omliggende ziekenhuizen, vervolgens zelf de verantwoordelijkheid opgepakt om de SEH tijdelijk gedeeltelijk te sluiten. Langer wachten was niet verantwoord.

Vanaf 1 oktober is het enige verschil met de situatie voor de gedeeltelijke driedaagse sluiting, dat er geen ambulances meer komen aanrijden tussen 21.00 en 8.00 uur. De reden is dat we niet genoeg verpleegkundigen en artsen hebben die we in die avond- en nachturen kunnen inzetten.                       Uiteraard willen we wel de beste zorg organiseren die mogelijk is. Daarom kan men ’s nachts met spoed gewoon zelf naar de huisartsenpost komen en indien nodig opgevangen worden bij de SEH. Samen met de zorgpartners in Zoetermeer 2025 verband gaan we een nieuw centrum voor acute zorg bouwen, waar inwoners van Zoetermeer 7/24 uur terecht kunnen voor spoedzorg in brede zin. De plannen voor dit centrum worden naar verwachting dit jaar opgeleverd. Het is de bedoeling dat het centrum in 2023 operationeel is.

Welke zorg wordt op dit moment geleverd?

Radioloog Camiel Klink neemt het woord over. Hij vertelt hoe de zorg nu georganiseerd is en waardoor dat komt. We zien dat de vergrijzing overal toeneemt, vooral in Zoetermeer. De zorg mag echter niet meer kosten. Dat betekent dat je met hetzelfde personeel meer werk moet verrichten. En samenwerking met zorgverleners in Zoetermeer 2025 verband is daarom nodig. Als LangeLand werken we al heel veel samen met het HagaZiekenhuis waardoor we bepaalde zorg goed op orde hebben, zoals bijvoorbeeld de bezetting bij het laboratorium. Bepaalde behandelingen of medische apparatuur zijn te duur voor het LangeLand en vinden daarom plaats in het HagaZiekenhuis waar de specialist van het LangeLand de behandeling zelf uitvoert met een team verpleegkundigen van het Haga. Zodra het kan, gaat de patiënt vervolgens weer terug naar het LangeLand voor verdere behandeling of nacontroles. 

Welke zorg krijgen patiënten op onze SEH? Dit was altijd al een basisvoorziening (level 1) SEH. Met name voor pijnlijke buiken, breuken, kwetsbare ouderen die gevallen zijn, suikerziekte, etc. Die mensen kunnen gewoon blijven komen. Ernstige verkeersslachtoffers werden bijvoorbeeld al naar een ander ziekenhuis gebracht. Net als mensen met een hartinfarct, die naar het Haga Hartcentrum gaan en andere patiënten die complexe zorg nodig hebben. Dat is ook na 1 oktober zo.

Waarom was de situatie niet meer houdbaar?

Al sinds begin dit jaar was het moeilijk om de roosters op de Spoedeisende Hulp rond te krijgen. Specialisten springen ’s nachts bij, maar dat heeft invloed op de zorg voor overige patiënten. Wat moet je dan doen als er bijvoorbeeld vier alarmen tegelijk afgaan? Daar hebben wij, artsen en verpleegkundigen, van wakker gelegen. Daarom is deze beslissing genomen. Ondertussen werd er gepuzzeld over de bezetting en werden alle registers opengetrokken om mensen aan te trekken. Voor een nachtdienst heb je minstens 5 mensen nodig en daar komen we helaas nog steeds niet aan.  Daarom is de keuze gemaakt: maximaal inzetten op 24/7 open, maar dus geen ambulance in de avond- en nachturen. Anders gaat het ten koste van andere patiënten. Als de ambulance verder moet rijden, betekent dit niet dat je aan je lot wordt overgelaten. Je krijgt de best mogelijke zorg en dat begint al in de ambulance die is voorzien van alle benodigde medische apparatuur.

Vragen uit het publiek

Veel van de eerste vragen zijn inmiddels beantwoord. Lea Bouwmeester vraagt of er nog meer vragen zijn naar aanleiding van wat tot nu toe verteld is.

Wat als er een verkeersinfarct is waardoor je met de ambulance niet naar een ander ziekenhuis kan worden gebracht?

Camiel Klink: Als je als patiënt stabiel bent in de ambulance is er niets aan de hand. De ambulanceverpleegkundigen controleren dat constant. Mocht de situatie van de patiënt verslechteren dan kan een traumahelikopter worden ingezet waarbij het medisch team naar de patiënt toe komt. Eventueel kan een kleiner medisch team ter plaatse zijn om iemand te stabiliseren voor de helikopter komt.

Is er al een evaluatie van hoe het de afgelopen weken is gegaan op de SEH?
Camiel Klink: Er is een eerste evaluatie. Er is geen enkele calamiteit of wat dan ook geweest. De gedeeltelijke sluiting is in samenspraak met de huisartsen en zorgpartners gedaan. Het blijkt nu dat het voor omliggende ziekenhuizen goed te doen is geweest. Deze ziekenhuizen zijn heel blij als een patiënt weer snel naar het LangeLand kan worden overgebracht, omdat ze te weinig extra bedden beschikbaar hebben, ook door personeelstekort.

Ik heb een bypass gehad in maart. De operatie is in het Haga geweest. Daarna kon ik weer terug naar het LangeLand. Ik was daar erg blij mee!
Camiel Klink: Deze zorg is ook erg goed geregeld. De ambulanceverpleegkundige belt zelf al met de cardioloog voor overleg en stuurt een hartfilmpje. Samen bepalen ze waar je het beste naartoe kan. Een topvoorbeeld van hoe die zorg geregeld kan zijn.

Hoe zit dat met dotteren van het hart? Het is een groot verlies dat dit niet in het LangeLand kan.
Camiel Klink: Daarvoor is een grote investering van een miljoen euro nodig. Naast 7/24 extra personeel en veel materiaal wat je op een gegeven moment moet weggooien, omdat we daar niet genoeg patiënten voor binnen krijgen en de materialen dan over de datum zijn. Daar hebben we als LangeLand het geld niet voor.

Wat betreft het personeelsprobleem: kunnen verpleegkundigen niet gratis parkeren?
Hoofd Marketing en Communicatie Jeanette Koster-Olthof antwoordt: Personeel mag tegen gereduceerd tarief in de parkeergarage parkeren. Je betaalt daar een bedrag afhankelijk van hoe ver je woont. Dat varieert van 75 eurocent tot 1,25 euro per dag.

Hoe zit het met patiëntgegevens als je wordt overgebracht naar een ander ziekenhuis?
Camiel Klink: Helaas gaat dit niet automatisch, omdat we nog niet gefuseerd zijn met het Haga Ziekenhuis. We hebben daar toestemming van de patiënt voor nodig.

Eerder werd gezegd dat het LangeLand veel schulden heeft. Hoe verhoudt dit zich tot de geplande nieuwbouw?
Pier Eringa: We weten nog niet precies hoe het nieuwe ziekenhuis in Zoetermeer (de geplande nieuwbouw in 2026/2028) eruitziet en wat er nodig is voor een volwaardig ziekenhuis qua  personeel en geld. We zijn nu afspraken aan het maken met alle betrokken partijen, waaronder de financiering van het geheel. Daarnaast gaan we steeds meer in regionale samenwerking denken. In heel Nederland moeten we het op een hoger niveau aanpakken met z’n allen.

Komen de tekorten ook door corona?
Camiel Klink: Deels wel, daardoor is een hoger ziekteverzuim. Helaas zien we ook door die ervaringen dat steeds minder mensen kiezen voor werken in de zorg. De werkdruk is hoog.

Kunnen specialisten zelf niet op de SEH werken (in plaats van SEH-arts)?
Camiel Klink: Hier hebben we naar gekeken, maar bij ons pakt dit niet gunstig uit. We zouden dan te veel artsen overdag missen én de gemiddelde patiënt is meer gebaat bij een generalistische bezetting.

Een positieve opmerking uit het publiek: ik heb best vertrouwen dat de SEH nu goed geregeld is!

Hoe zit het met een kwaliteitskader? Word je daarop getoetst?
Camiel Klink: ja, dit is in 2020 nog herzien. Bij de heropening van de SEH worden we daaraan getoetst.
Lea Bouwmeester voegt toe: Een situatie kan veranderen. Stel dat er een nieuwe regel komt? Je kan dan zomaar niet meer aan de eisen voldoen. Houdt daar rekening mee als inwoner en als zorgverlener in Zoetermeer.

Voor hoeveel jaar worden de plannen gemaakt? 10, 20, 30 jaar?

Lea Bouwmeester verduidelijkt de vraag: Met de kennis van nu kun je afspraken maken, maar je weet niet hoe alles zich ontwikkelt. In hoeverre kan je garanties geven?
Camiel Klink: Moeilijk. Je kijkt heel erg naar de ontwikkeling van de bevolking. Zorg kan daarop worden aangepast. We krijgen meer kwetsbare ouderen. We moeten volop inzetten om die groep te faciliteren. Dat moet in een fijne setting, of misschien kan het ook thuis? Dat is een verandering die je doormaakt.
Pier Eringa: We gaan sowieso meer met elkaar samenwerken. Het ziekenhuis dat gebouwd wordt, speelt hierop in. Het is een toekomst waarin we samen kijken hoe we dingen organiseren. We lopen dan misschien juist voorop in de ontwikkelingen.

Ideeën delen

Vanavond is er naast vragen ook ruimte voor ideeën van de aanwezigen. Lea Bouwmeester vraagt Camiel Klink om een eerste aanzet te geven.

Camiel Klink: Door Covid is de digitale samenwerking verbeterd. Dat moeten we doorzetten. Videoconsulten met patiënten, thuismonitoring die in het ziekenhuis wordt afgelezen…het biedt ruimte voor patiënten die wel in het ziekenhuis moeten zijn en is handiger voor patiënten die beter thuis kunnen blijven.

Idee uit de zaal: Als ieder personeelslid 4 uur meer werkt, belastingvrij – dan houd je meer over en werkgever heeft er ook baat bij.

Idee/vraag: Wat is de invloed van ZZP’ers inzetten op de SEH?
Camiel Klink: Het is fijn dat ze er zijn als het nodig is, maar een nadeel is dat je elkaar minder goed kent. Je vertrouwt op elkaar als team. Als ZZP’er kom je één nacht en je werkt straks weer ergens anders met een ander protocol, etc. Dat vergt voor de arts die in vaste dienst van het ziekenhuis is meer controle en werk. Investeren in je relatie met elkaar is belangrijk en daar zetten wij erg op in bij onze vakgroep. Er zijn specifieke communicatieprotocollen, maar die zijn nooit helemaal waterdicht. Elkaar goed kennen is de oplossing.

Laatste vraag: Ik heb gezien met het regelen van zorg voor mijn zus: je bent soms dagen bezig om dingen te regelen voor ouderen die extra zorg nodig hebben. Hoe voorkom je dat?
Camiel Klink: Dat is een heel herkenbaar probleem. Onze arts-assistenten zijn hier soms ook uren mee bezig. Het zou al veel schelen voor onze zorg als dat makkelijker te organiseren is. Zoetermeer 2025 zou hierin straks kunnen voorzien.

Afsluiting

Lea Bouwmeester vat de avond samen: Er is twee maanden werk verzet en toch kan de SEH niet voor de volle 100% open. Gelukkig kán de SEH wel open! En dat is met de kennis van nu: dit is de situatie – tot er weer een nieuwe situatie is. De wereld verandert snel en in heel Nederland neemt de schaarste toe. Het mooie is dat we allemaal samenwerken. Wilt u meedenken, betrokken worden? Laat uw gegevens achter op een intekenlijst! We gaan een kamer van inwoners oprichten voor Zoetermeer 2025, zodat u kan meedenken.

Mocht u ook willen meedenken over de zorg van morgen, dan kunt u zich aanmelden via info@zoetermeer2025.nl